14% rodziców żałuje posiadania potomstwa. Aby im pomóc ruszyła kampania społeczna [ROZMOWA]

Nikt nie uczy bycia rodzicem

Rodzicielstwo wiąże się z obciążenie obowiązkami rodzicielskimi, nie ma procesu przygotowania do roli opiekuna. Bo rodzicielstwo może przestać sprawiać zadowolenie. Jest to wypadkowa wieli czynników i można porównać to zjawisko do wypalenia zawodowego. Oczekujemy, że bycie w rodzinie będzie pozytywnie wpływać na stan emocjonalny. Jednak rosnące obciążenie obowiązkami zawodowymi i rodzicielskimi, liczne czynniki wywołujące napięcie mogą powodować, że rodzice przestają odczuwać pozytywne stany emocjonalne. Znika równowaga między tym co oczekiwane a doświadczane. Pojawia się przestrzeń do odczuwania frustracji. 

Gdy rodzicielstwo odstaje od wyobrażeń 

To jakim jest się rodzicem zależy od wielu czynników. wpływają na to m.in. osobowość i temperament. Cechy te u rodzica, jak i dziecka tworzą oś relacji rodzic-dziecko. Jest to bardzo dynamiczny proces. Warunkowany również relacjami emocjonalnymi i behawioralnymi.

Różnice indywidualne w sposobie postrzegania wielkości ról mogą mieć istotne implikacje, gdy chodzi o sposób doświadczania trudności w ich uaktywnianiu i podejmowaniu, a w konsekwencji duże znaczenie dla dobrego samopoczucia.

- Teresa Rostowska, psychologia rodziny

Naukowcy pracujący nad problemem wypalenia rodzicielskiego zwracają uwagę, że w procesie wczesnego dzieciństwa pomija się podmiotowość dziecka. Przez co rodzice mogą izolować się emocjonalnie. To natomiast ułatwia sięganie po niedozwolone prawnie metody wychowawcze. Przeprowadzone przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę badanie wykazało, że zjawisko wypalenia rodzicielskiego pojawia się w deklaracjach rodziców.

Bycie rodzicem to ważne i odpowiedzialne zadanie, które przynosi wiele satysfakcji, jednak niesie ze sobą także różne wyzwania. Nierzadko rodzicielstwu towarzyszą silne i trudne emocje. Połowa osób (51%) posiadających potomstwo, która wzięła udział w badaniu Parenting Index (Nestle, 2021) odczuwała presję społeczną związaną z tym, jak wychowają dzieci. Dla niewielu mniej (43%) bycie rodzicem okazało się trudniejsze niż to sobie wyobrażali, a 1/3 rodziców w pierwszych miesiącach życia dziecka czuła się samotna. Według badań SWPS 14% rodziców żałuje posiadania potomstwa (Piotrowski, 2021). Utrata panowania nad sobą lub zdenerwowanie to najczęstsze powody stosowania kar fizycznych (Włodarczyk, 2017a). Ponad ⅓ rodziców, którym zdarzyło się uderzyć dziecko, jako powód wskazało zmęczenie i poczucie bezsilności. 

- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Postawy wobec kar fizycznych i ich stosowanie. Raport z badań 2022

Fizyczne dyscyplinowanie dzieci zakazane prawem

Wypalony rodzic regulując swój stan emocjonalny, wynikający z relacji z dzieckiem częściej będzie skłonny do posiłkowania się zakazanymi prawem formami dyscyplinowania dziecka. Wynika to z potrzeby szybkiej regulacji afektu.

Z wypowiedzi rodziców można wnioskować, że w różny sposób rozumieli oni, czym są kary cielesne. Nie wszystkie formy dyscyplinowania fizycznego były postrzegane przez nich jako zachowania przemocowe. Wykazywali wyraźnie mniejszy opór wobec dawania klapsów niż surowszych form karania fizycznego. Niektórzy nie dostrzegali szkodliwych konsekwencji takiego działania. Twierdzili też, że np. w przypadku małych dzieci klapsy to efektywna metoda wpływająca na zmianę zachowania dziecka. 

- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Postawy wobec kar fizycznych i ich stosowanie. Raport z badań 2022

Z badani przeprowadzonego przez FDDS wynika, że blisko co trzecia badana osoba twierdzi, że chociaż kar cielesnych nie należy stosować, to bywają sytuacje, które usprawiedliwiają bicie dzieci. 

Co 17 respondent (6%) to zdecydowany zwolennik bicia za karę. Osoby te były zdania, że może być ono stosowane za każdym razem, gdy rodzic uzna, że będzie skuteczne. 

- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Postawy wobec kar fizycznych i ich stosowanie. Raport z badań 2022

Jak zauważa Aurelia Jankowska, koordynatorka Centrum Pomocy Dzieciom w Starogardzie Gdańskim ważnym aspektem jest edukacja rodziców i zrozumienie, że rodzicielstwo może być wyczerpujące. Szczególnie dla ludzi młodych, którzy odczuwają większą presję. 

Wielu z tych rodziców pytanych, przyznaję że rodzicielstwo ich przerasta, że inaczej sobie to wyobrażali.

- Aurelia Jankowska, CPD FDDS

Wnioski z raportu oraz szczegóły kampanii "REAGUJ na przemoc wobec dzieci!" możecie poznać słuchając rozmowy, jaką Aleksandra Hotowy przeprowadziła z Aurelią Jankowską na antenie naszego radia w "Psychologicznej Audycji Nienazwanej".

"Psychologiczną Audycję Nienazwaną" prowadzi Aleksandra Hotowy. Audycja pojawia się antenie Radia Tczew w każdy czwartek po godzinie 16:00.