Zasiłki i uprawnienia dla młodych rodziców

Współczesne podejście do równowagi między pracą a życiem prywatnym zaczyna przynosić realne zmiany w postawach ojców, którzy coraz częściej angażują się w opiekę nad dziećmi.  Takie rozwiązanie ma także pozytywny wpływ na rozwój rodzinnych więzi, dając dzieciom możliwość spędzenia czasu z obojgiem rodziców.

Reklama

Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że na Pomorzu w ubiegłym roku zasiłek macierzyński otrzymało ponad 24 tys. matek i 11,5 tys. ojców. Z kolei na urlop rodzicielski zdecydowało się ponad 19,2 tys. mam i blisko 2,5 tys. ojców, a na urlop ojcowski – ponad 9,6 tys. panów. Ta tendencja rośnie z roku na rok, a młodzi rodzice coraz chętniej dzielą się obowiązkami wychowawczymi, korzystając z przysługujących im uprawnień.

Urlop macierzyński a prawa matek i ojców

Urlop macierzyński to jedno z podstawowych praw każdej matki. Zgodnie z przepisami, każda mama ma do dyspozycji 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. 6 z tych tygodni można wykorzystać jeszcze przed porodem, a pozostałe 14 tygodni musi wziąć matka. Warto podkreślić, że 6 tygodni z tego urlopu może przejąć ojciec dziecka, co pozwala na bardziej równomierny podział obowiązków rodzicielskich.

Jeśli rodzice decydują się na większą rodzinę, urlop macierzyński wydłuża się. W przypadku narodzin dwójki dzieci wymiar urlopu wynosi 31 tygodni, a za każde kolejne dziecko w jednym porodzie, czas urlopu wydłuża się o 2 tygodnie, aż do 37 tygodni w przypadku narodzin pięciorga dzieci. Tego rodzaju regulacje wspierają rozwój równości płci i pomagają w budowaniu lepszej atmosfery rodzinnej.

Urlop rodzicielski

Po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego, który trwa aż 41 tygodni. W przypadku większej liczby dzieci przy jednym porodzie urlop ten wynosi 43 tygodnie. Urlop rodzicielski może być podzielony na maksymalnie 5 części, a ostatnia z nich musi przypadać najpóźniej do końca roku, w którym dziecko kończy 6 lat. Co istotne, tylko jeden z rodziców może skorzystać z 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, podczas gdy pozostałe 32 tygodnie mogą być podzielone pomiędzy oboje rodziców.

Prawo do dłuższego urlopu 

Dla rodziców, których dziecko urodziło się z ciężkim upośledzeniem lub nieuleczalną chorobą, przepisy przewidują możliwość skorzystania z wydłużonego urlopu. Jeśli dziecko posiada zaświadczenie „Za życiem”, rodzice mogą skorzystać z 65 tygodni urlopu, gdy urodziło się jedno dziecko, lub 67 tygodni, gdy urodziły się dwoje lub więcej dzieci. To rozwiązanie ma na celu wsparcie rodzin w wyjątkowych i trudnych sytuacjach, zapewniając im czas na opiekę nad dzieckiem.

Tata też ma swoje prawa

Ojcowie mają prawo do 2 tygodni urlopu ojcowskiego, który przysługuje niezależnie od tego, czy matka korzysta z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego. 

Tata, który chce zostać z dzieckiem może skorzystać również z 2 tygodni urlopu ojcowskiego, który przysługuje niezależne od uprawnień z których korzysta matka. Świadczenie trzeba wykorzystać zanim dziecko ukończy 12 miesięcy. Ten dobrowolny urlop można podzielić na dwie tygodniowe części.

- Krzysztof Cieszyński, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa pomorskiego

Taki urlop musi zostać wykorzystany przed ukończeniem przez dziecko 12. miesiąca życia. Ojcowie mają możliwość podzielenia urlopu na dwie części, co daje im dodatkową elastyczność w planowaniu opieki nad dzieckiem.

Zasiłek macierzyński

Rodzice, którzy korzystają z urlopów macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego, mogą liczyć na zasiłek macierzyński, który jest wypłacany przez ZUS. Aby skorzystać ze świadczeń, rodzic musi być objęty ubezpieczeniem chorobowym, co może dotyczyć pracowników zatrudnionych na etacie, osób prowadzących działalność gospodarczą lub pracujących na podstawie umowy zlecenia (w przypadku opłacania dobrowolnej składki chorobowej). Zasiłek przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku za czas urlopu macierzyńskiego, natomiast za czas urlopu rodzicielskiego wynosi 70% tej podstawy. Warto także dodać, że matka może otrzymać zasiłek w wysokości 81,5% podstawy wymiaru przez cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, jeśli złoży tzw. „długi wniosek” w ciągu 21 dni po porodzie.

Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku za czas urlopu macierzyńskiego przed porodem jest zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu, a od dnia porodu odpis skrócony aktu urodzenia dziecka.

- Krzysztof Cieszyński, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa pomorskiego

Wzrost zaangażowania ojców w opiekę nad dziećmi to pozytywna zmiana, którą należy wspierać, a system urlopów i świadczeń rodzicielskich z pewnością wpływa na równość płci w życiu rodzinnym i zawodowym. Dzięki korzystnym regulacjom, młodsze pokolenia rodziców mogą budować silniejsze więzi rodzinne, dzieląc się obowiązkami wychowawczymi i tworząc zdrowe fundamenty dla rozwoju swoich dzieci. Co ważne, takie rozwiązania pozwalają zarówno matkom, jak i ojcom lepiej zarządzać czasem między pracą a życiem prywatnym, przyczyniając się do bardziej harmonijnego życia rodzinnego.