Jak pomóc dzieciom w powrocie do szkoły ? [ROZMOWA]

Pandemia koronawirusa spowodowała, że uczniowie i nauczyciele w Polsce na wiele miesięcy musieli przenieść się do sieci. Zdalne nauczanie stało się normą systemu edukacji. Za kilka dni szkoły wrócą do nauczania w trybie stacjonarnym. Szkolne korytarze zapełnią się dziećmi i młodzieżą. Ale nie dla wszystkich powrót do szkoły wiąże się z odczuwaniem radości.

W standardowym, klasycznym procesie nauczania uczniowie niejednokrotnie odczuwają różnego rodzaju leki. Jednym z powszechniejszych jest lęk przed szkołą i pojawia się on u dzieci w różnym wieku. W czasach przedpandemicznych często towarzyszył on dzieciom w szczególności w momencie rozpoczynania edukacji, w czasie powrotu do szkoły po wakacjach lub feriach. Obecnie można zaobserwować symptomy lęku szkolnego związane z przejściem z systemu nauczania online do stacjonarnego.

Ponowna ekspozycja społeczna, lęk przed oceną zarówno przez nauczycieli, jak i rówieśniczą mogą sprawiać, że pojawią się u uczniów pierwsze symptomy lęku. Wśród nich można zaobserwować takie dolegliwości, jak: nasilone bóle głowy, brzucha, spadek lub wzrost apetytu, nudności i wymioty. Objawy te nasilać się mogą wraz ze zbliżającą się koniecznością pójścia do szkoły. Jednak lęk nie ma tylko wymiaru fizycznego. Wpływa na poznawcze funkcjonowanie.

W przypadku nasilonego lęku mogą pojawiać się zaburzenia koncentracji, problemy z uwagą, pamięcią i spostrzeganiem. Oczywiście to jak będzie się objawiał czy też nasilał lęk jest jednostkowe. Zależy od psychicznej konstrukcji dziecka, jego cech temperamentalnych oraz osobowościowych, a także od środowiska w jakim się wychowuje. Im bardziej wspierający rodzice tym łatwiejszy będzie dla dziecka powrót do szkoły. Na każdym etapie nauki za czynniki najbardziej wpływające na pojawienie i nasilenie się lęku u ucznia uważa się w psychologii i pedagogice nadmierne wymagania czy tez wygórowane oczekiwania związane z wynikami. Dotyczy to zarówno presji ze strony rodziców jak i kadry pedagogicznej. Nie ma takiego etapu nauki, na którym sprawdziany czy klasówki nie generowały by poczucia lęku.

O procesie wspierania dzieci w powrocie do szkoły w Psychologicznej Audycji Nienazwanej rozmawialiśmy z Marzeną Kraśniewską, psychologiem z Centrum Pomocy Dzieciom Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę w Starogardzie Gdańskim:

A teraz dodatkowo można powiedzieć też tak, że oni odzwyczaili się i zapomnieli, jak to jest być w takim kontakcie codziennym z innymi osobami, które mówią różne rzeczy, inaczej też reagują.  Są innymi osobami niż kilka miesięcy temu. Bo ta dynamika sytuacji dziecka i młodzieży jest bardzo szybka. To jest zupełnie inny człowiek, po tych wielu miesiącach, niż wtedy, gdy mogliśmy zobaczyć go we wrześniu. Myślę, że dla nauczycieli jest to wyzwanie, ale tez dla dzieci i młodzieży, szczególnie tych, które mają spore lęki i obawy w kontaktach z rówieśnikami, które mają trudności, sporo obaw i niepokoju z taką ekspozycją społeczną. 

- Marzena Kraśniewska, CPD FDDS