"Kultura stołu", czyli powrót do korzeni. Rekonstrukcja lokalnych potraw i rzemiosła [ROZMOWA]

"Fundament budowania szacunku do dorobku kulturowego poprzednich pokoleń"

Projekt "Kultura stołu" to cykl bezpłatnych warsztatów realizowanych w ramach programu EtnoPolska 2022. Program finansowany jest przez Narodowe Centrum Kultury. Skąd wzięło się określenie i do czego nawiązuje nazwa realizowanego projektu? Odpowiada koordynatorka, Beata Grudziecka:

Kultura stołu, to bardzo szeroki temat i można go na wiele sposobów interpretować, natomiast my interpretujemy go, jako coś, co nas przez cały czas integruje i łączy. Zazwyczaj stół jest takim przede wszystkim najważniejszym miejscem w domu. Przy stole zazwyczaj spotykamy się podczas wszystkich najważniejszych uroczystości, ale też stół pokazuje nam wielobarwność kultury, która dotyczy naszego regionu, regionu Żuław i tych przyległych regionów. Właśnie tę kulturę stołu interpretujemy trochę poprzez tradycje, poprzez smaki, które pojawiały się w naszym regionie. Chcemy też opowiedzieć o tym, co wokół tego stołu się działo i jak ten stół, a właściwie to kultura stołu, przez wieki się zmieniała. 

Projekt realizuje Stowarzyszenie Kolory Życia z Tczewa, które ponadto, na co dzień podejmuje działania o różnym charakterze z zakresu pomocy społecznej. "Kultura stołu" wpisuje się w działania realizowane przez to stowarzyszenie, bo w pewien sposób łączy ludzi i pokolenia. Mariusz Portjanko przyznaje, że zależy mu, aby obszar działań poszerzyć także o Kociewie:

My, jako Stowarzyszenie Kolory Życia, które ma siedzibę w Tczewie, zawsze poszukujemy takich pomysłów, w których moglibyśmy włączyć się jako w taką kulturę wychodzącą "oddolnie", od mieszkańców, od osób, więc "Kultura stołu" również jest takim pomysłem. Chcemy, aby coraz więcej osób mogło nie tylko poznać tę kulturę szeroko rozumianą, ale również kultywować, przenosić, przekazywać dalej następnym pokoleniom. 

W ramach projektu odbywa się szereg warsztatów:

• warsztaty archiwistyczne, które dadzą podstawy do samodzielnego, rzetelnego zgłębiania wiedzy o regionie,
• warsztaty z zakresu paleografii/neografii, które nauczą jak pracować ze źródłem historycznym,
• warsztaty kulinarne, podczas których uczestnicy wezmą udział w rekonstrukcji lokalnych potraw w oparciu o historyczne receptury,
• warsztaty rzemieślnicze z zakresu wytwórstwa fajansowych naczyń stołowych z wykorzystaniem techniki majoliki, podczas których uczestnicy stworzą własne naczynia stołowe,
• warsztaty kreatywne, które pozwolą stworzyć serię animacji w oparciu o zasobność kulturową regionu.
   

Ciekawie (i smacznie!) brzmią warsztaty kulinarne. Nie bez przyczyny: 

Stół jako kultura i stół jako najważniejsza część w domu, to też jest przedmiot, który definiuje naszą tożsamość. My często o tym zapominamy. Chociaż myślę, że to też się zmienia, że dzisiaj młode pokolenie widzi coraz częściej, jak bardzo ważne to jest, żeby [przy stole, przyp. red.] być razem, wspólnotowo. I stąd na przykład jest to zainteresowanie młodych ludzi w ogóle sztuką kulinarną i powrotem do korzeni [...].

Podczas warsztatów powiem o chałce i na pewno powiem o czulencie, o wielu innych rzeczach, które są bardzo bliskie naszej kulturze. Na przykład, karp na słodko czy szczupak faszerowany, to nic innego jak danie, które wywodzi się w prostej linii od kuchni żydowskiej, ale też opowiemy sobie o XVIII-wiecznej kuchni mieszczańskiej. 

- Bogdan Gałązka

Aby dowiedzieć się więcej na temat tego projektu, posłuchajcie rozmowy Weroniki Gerowskiej-Chaleckiej z Beatą Grudziecką, Mariuszem Portjanko i Bogdanem Gałązką: