Dobra szkoła! Renesans w szkolnictwie zawodowym

Wydział Edukacji Starostwa Powiatowego w Tczewie przedstawił pomysł, aby opracować kilka artykułów na temat szkolnictwa zawodowego widzianego z perspektywy młodego człowieka - ucznia. Cykl składać się będzie z trzech części:

1. „System kształcenia zawodowego; szkoły zawodowe w powiecie tczewskim”,
2. „Branże i zawody istotne dla rozwoju powiatu tczewskiego”,
3. „Gimnazjalista - dylematy przed wyborem szkoły średniej”.

Celem podjętej inicjatywy jest promowanie szkolnictwa zawodowego w powiecie tczewskim, przede wszystkim wśród gimnazjalistów i ich rodziców. Projekt ten ma podnieść poziom świadomości społecznej w zakresie edukacji branżowej (zawodowej). Do współpracy zaproszono wicestarostę Zbigniewa Zgodę, dyrektorów szkół zawodowych - Wiolettę Połomską i Czesława Roczyńskiego oraz uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie. 21 grudnia 2017 r. zorganizowano spotkanie w ramach realizacji I części projektu, a tematem był „System kształcenia zawodowego; szkoły zawodowe w powiecie tczewskim”. Przygotowani do rozmowy z wicestarostą i dyrektorami szkół uczniowie liceum zadali szereg pytań na temat funkcjonowania nowego systemu kształcenia zawodowego w powiecie tczewskim. Efektem spotkania jest artykuł napisany przez młodzież zaprezentowany poniżej.

System kształcenia zawodowego; szkoły zawodowe w powiecie tczewskim

Polski system kształcenia zawodowego tworzą szkoły następujących typów:

• Branżowa Szkoła I stopnia,
• Branżowa Szkoła II Stopnia,
• Technikum.

W Powiecie Tczewskim funkcjonują następujące szkoły ponadgimnazjalne, w których można uzyskać kwalifikacje zawodowe:

• Zespół Szkół Technicznych im. kmdr. Antoniego Garnuszewskiego w Tczewie,
• Zespół Szkół Rzemieślniczych i Kupieckich im. Księcia Sambora II w Tczewie,
• Zespół Szkół Budowlanych i Odzieżowych im. Henryka Sienkiewicza w Tczewie,
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. ks. Henryka Mrossa w Gniewie,

W w/w wyżej szkołach istnieją branżowe szkoły I stopnia i technika. Ponadto technikum działa w Zespole Szkół Ekonomicznych im. Janusza St. Pasierba w Tczewie oraz branżowa szkoła I stopnia w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Pelplinie.

W ponadgimnazjalnych szkołach zawodowych uzyskanie zawodu jest głównym elementem procesu nauczania. Szkoły w Powiecie Tczewskim oferują naukę zawodów z kwalifikacjami na poziomie zasadniczym branżowym. Najczęściej wybierane zawody to: mechatronik, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, elektromechanik, monter suchej zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, murarz-tynkarz, monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych, stolarz, mechanik samochodowy, elektryk, cukiernik, piekarz, kucharz, sprzedawca, fryzjer.

Zawody z kwalifikacjami na poziomie średnim zawodowym obejmują następujące obszary kształcenia:

• obszar administracyjno-usługowy, np. technik logistyk, technik spedytor, technik grafiki i poligrafii cyfrowej,
• obszar budowlany, np. technik budownictwa, technik inżynierii sanitarnej,
• obszar elektryczno-elektroniczny, np. technik mechatronik, technik informatyk,
• obszar mechaniczny i górniczo-hutniczy, np. technik mechanik,
• obszar turystyczno-gastronomiczny, np. technik obsługi turystycznej, technik technologii żywności.

Szkolnictwo zawodowe dąży do modelu zwanego ,,szkolnictwem dualnym’’, które łączy naukę teoretyczną z praktyczną nauką zawodu, czyli opiera się na współpracy ucznia, szkoły i pracodawcy. Jest to program bardzo korzystny dla przyszłego absolwenta, gdyż dzięki niemu może on poznać lokalne środowisko pracy, a nawet kształcić się już w przyszłym środowisku własnej pracy. Celem jest możliwie najlepsze przygotowanie uczniów do ,,prawdziwej’’ pracy. W opinii Wicestarosty Zbigniewa Zgody: - Szkoła zawodowa/branżowa ma sens tylko wtedy, kiedy istnieje ścisła współpraca z pracodawcą.

- Doskonałym przykładem żywego zaangażowania w rozwój przyszłych pracowników jest firma Elmot z siedzibą w Kopytkowie (dop. red. specjalizuje się w budowie domów modułowych pasywnych), która współpracuje z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych w Gniewie – mówi dyrektor placówki, Wioletta Połomska. Pozostałe szkoły również ściśle współpracują z lokalnymi przedsiębiorstwami.

Edukacja w szkołach branżowych czy technikach znacznie różni się od kształcenia w liceach ogólnokształcących.

W liceum uczeń uczy się tylko wiedzy teoretycznej z przedmiotów ogólnokształcących, natomiast w technikum musi połączyć naukę tych przedmiotów z kilkoma dalszymi przedmiotami zawodowymi. Specyfika przedmiotów zawodowych polega na tym, iż na tych zajęciach uczeń uzyskuje wiedzę, która jest niezbędna w przyszłej pracy zawodowej. Przykładem takiego przedmiotu jest rysunek techniczny, który jest rodzajem języka wykorzystywanego w branży technicznej i budowlanej. Przy jego pomocy inżynier komunikuje się z operatorem produkcji, projektant budynku z wykonawcą – murarzem, itd. W szkole branżowej, system zakłada, w klasie pierwszej trzy dni nauki w szkole - dwa dni praktyki u pracodawcy. W następnych klasach mamy coraz mniej dni nauki w szkole, a więcej dni praktyki. Uczniowie „branżówki” otrzymują wynagrodzenie.

Absolwent szkoły uzyskuje kwalifikacje zawodowe zasadnicze lub średnie. Otrzymuje świadectwo w wersji polskiej i anglojęzycznej, które jest honorowane poza granicami kraju. Wymagania są wysokie, ale młody człowiek wkraczający w dorosłe życie musi być dobrze przygotowany do nowej roli kompetentnego pracownika.

Ukończenie Szkoły Branżowej I Stopnia daje możliwość dalszego kształcenia w Szkole Branżowej II Stopnia lub w Centrum Kształcenia Ustawicznego. - Szkoła branżowa nie jest ślepą uliczką, jest to system drożny. Nie zamyka drogi do matury, czy nawet wyższych studiów – mówi Wicestarosta Zbigniew Zgoda.

Młody człowiek, który ukończy szkołę branżową, jest w stanie znaleźć pracę na terenie całego kraju. Może też bez obaw podjąć pracę za granicą. Warto jednak dodać, że ciekawą ofertę pracy znajdzie na terenie Powiatu Tczewskiego w nowoczesnych firmach, takich jak: Eaton, Flex, Gardner, Huber-Suhner, Silgan, Mikrostyk, Dovista, Gemalto, Elmot. W opinii dyrektora Zespołu Szkół Technicznych, Czesława Roczyńskiego, szkolnictwo zawodowe przeżywa obecnie prawdziwy renesans. To efekt zmian w gospodarce, systemie oświaty (kształcenie dualne), a także żywych kontaktów uczniów i dyrektorów szkół z pracodawcami.

Autorki są uczennicami I LO w Tczewie.