Jak to Wybickiego wyrzucili ze szkoły i inne historie o twórcy polskiego hymnu [ROZMOWA]

Kim był Józef Wybicki?

Życiorys Józefa Wybickiego jest bardzo ciekawy. Urodził się 29 września 1747 roku w Będominie koło Kościerzyny. Już jako 17-letni chłopak wszedł w świat polityki – brał udział w elekcji ostatniego króla Polski Stanisława Augusta. 3 lata później wygłosił mowę potępiająca politykę rosyjską wobec Polski, po której musiał się ukrywać. Był dwukrotnie żonaty i miał trójkę dzieci. W 1794 roku poznał Jana Henryka Dąbrowskiego, którego postać była inspiracją do napisania Mazurka. Wybicki pomagał Dąbrowskiemu zorganizować Legiony we Włoszech. Znał i rozmawiał z Napoleonem.

Więcej o Wybickim opowiedział nasz gość Przemysław Rey. Wybicki okazuje się być postacią bardzo barwną i z charakterem, który objawił się już w czasach szkolnych

Wybicki był człowiekiem ciekawym i niebanalnym (...) bardzo ciekawym świata, a jednocześnie z takim bardzo głębokim, wewnętrznym przekonaniem, żeby naprawiać Rzeczpospolitą, a gdy upadła - żeby za każdą cenę ją uratować, odbudować, odtworzyć.

Na pewno o Józefie można powiedzieć, że był charakterny. Dość wcześnie zaczął: wyleciał ze szkoły, bo podniósł bunt przeciwko niskiemu poziomowi nauczania i okrucieństwu nauczycieli, za co groziła mu klątwa szkolna. Został relegowany z wilczym biletem, ale stryj który był archidiakonem pomorskim, sprawy trochę załagodził.

~ Przemysław Rey, kustosz Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie 

Mazurek Dąbrowskiego

W lipcu 1797 roku do znanej melodii ludowej Wybicki napisał słowa "Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy...". Nowa pieśń przypadła żołnierzom do gustu i szybko zyskała popularność.  

Przemysław Rey opowiedział nam o okolicznościach powstania Mazurka Dąbrowskiego oraz o tym, jakie jest przesłanie poszczególnych zwrotek, o czym mówi ta pieśń. Jeśli chcesz dowiedzieć się, dlaczego w tekście pojawia się Basia, koniecznie posłuchaj:

Mamy taką wersję romantyczną, że Wybicki wzruszony widokiem polskich mundurów we Włoszech, siadł, zapłakał i napisał pieśń. To piękna wersja, ale nie do końca prawdziwa.

Wojsku trzeba było wytłumaczyć, jak bijąc się we Włoszech, można doprowadzić ich do powrotu do domu. Trzeba było przekazać im instrukcję. Można było napisać odezwę, tylko trzeba pamiętać, ze niepiśmiennych była znaczna część. Stwierdzono, że dużo prostszą metodą będzie stworzenie pieśni, którą będą śpiewać, powtarzać i zapamiętają najważniejszy przekaz: że Dąbrowski przewodzi, w jaki sposób trafią do Polski, że Bonaparte był dowódcą, któremu wszystko się udawało, że w kraju ktoś na nich czeka...

Mazurek hymnem Polski

Trudno dokładnie określić, kiedy "Mazurek Dąbrowskiego" stał się polskim hymnem narodowym. Najczęściej podaje się datę 26 lutego 1927 roku, gdy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych wydało Okólnik nr 49 do wojewodów podpisany przez Sławoja Składkowskiego, w którym to dokumencie podano jedyny obowiązujący tekst pieśni "Jeszcze Polska nie zginęła".

Hymn narodowy towarzyszy Polakom w ważnych i podniosłych chwilach od np. rozpoczęcia roku szkolnego i lokalnych uroczystości ważnych dla mieszkańców po święto 11 listopada czy np. radość ze złotego medalu zdobytego przez polskich sportowców.  

Jak Muzeum Hymnu Narodowego obchodzi Rok Wybickiego

Staramy się organizować szereg mniejszych i większych wydarzeń, które pokazują Wybickiego z różnych perspektyw, niekoniecznie skupiając się na samej pieśni legionów czy na samym Mazurku, a na pozostałych jego talentach.

Informacje o Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie znajdziecie na bieżąco na: www.jozefwybicki.pl oraz www.facebook.com/MuzeumHymnu