Promocja czeskiej książki o Tczewie w Fabryce Sztuk

Europejskie Dni Dziedzictwa w Tczewie

Na kartach beletryzowanej publikacji, wydanej nakładem Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie, Alois Jirásek prezentuje czytelnikom burzliwy wątek dziejów polsko-czeskich, począwszy od pojawienia się na Pomorzu zaciężnych oddziałów husyckich sprzymierzonych z królem Władysławem Jagiełłą, poprzez krwawe walki toczone z rycerzami i najemnikami krzyżackimi, aż po podpalenie przedmieść Tczewa i brutalne rozprawienie się z kolaborantami, którzy „przeciw własnemu narodowi dawali pomoc Niemcom”.

O szczegółach mówi Monika Jabłonska z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie: 

Dlaczego Alois Jirásek  nazywany jest „czeskim Sienkiewiczem”?

Kim byli Jan Czapek z Sanu, Mikołaj z Michałowa oraz Sędziwój z Ostroga?

Które wydarzenia przedstawione na kartach XIX-wiecznej opowieści są autentyczne, a które mijają się z prawdą historyczną, będąc jedynie wytworem wyobraźni autora?

Czy w Tczewie rzeczywiście zapłonął tytułowy stos?

Odpowiedzi na te i wiele innych pytań będą Państwo mieli okazję poznać podczas sobotniego spotkania. Wstęp bezpłatny.

- Miejska Biblioteka Publiczna w Tczewie

Organizatorami spotkania są:

• Miejska Biblioteka Publiczna w Tczewie
• Fabryka Sztuk w Tczewie
• Towarzystwo Miłośników Ziemi Tczewskiej
• Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie 

Alois Jirásek (1851-1930)

Historyk, nauczyciel, powieściopisarz, dramaturg, nowelista, absolwent Uniwersytetu Karola w Pradze, jeden z najważniejszych przedstawicieli czeskiej beletrystyki historycznej, autor ponad 200 utworów, m.in. "Skalakowie" (1875, wyd. pol. 1949), "Uroki świata" (1880, wyd. pol. 1897), "Psiogłowcy" (1884, wyd. pol. 1948), "Skały" (1886, wyd. pol. 1956)  oraz "Bractwo" (t. 1–3 1899–1908, wyd. pol. 1957).

Kilka słów o książce

Wyłącznie tytułem wstępu wyjawię, że Tczewski stos Jiráska opowiada o okresie wojny Polski z Krzyżakami w latach 1431-1435, a dokładniej o wydarzeniach z sierpnia 1432 roku. Jej bohaterami są husyci, ich radykalny odłam zwany sierotkami, współpracujący „w polu” z Polakami w pokonaniu rycerzy i najemników krzyżackich. (…) Historia ta prowadzi do pożaru w Tczewie (…) i do wydarzenia, które w oczach współczesnych wydaje się haniebne i nieludzkie (…) husyci po zdobyciu miasta urządzili tczewski „stos” – rzekomo spalili Czechów kolaborujących z Krzyżakami, stanowiących hordę czeskich najemników przy boku rycerzy z czarnym krzyżem na płaszczach. (…) Polecam lekturę tej książki, bo omawia fragment naszej historii, wielu z nas nieznanej. Pozwoli ożywić w nas świadomość, że w bitwie o Tczew, w wojnie Królestwa Polskiego z Zakonem Krzyżackim, walczyły po stronie polskiej trudne do pokonania wojska husyckie, posiadające wysokie morale, zdolnych przywódców i stosujące nowatorską taktykę walki przy wykorzystaniu taboru.

- dr Krzysztof Korda, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tczewie

Informacje pochodzą ze strony www.edd.nid.pl.

Europejskie Dni Dziedzictwa to cykliczny projekt kulturalny, społeczny i edukacyjny o wyjątkowej skali i zasięgu: co roku we wrześniu mieszkańcy Starego Kontynentu mogą bezpłatnie zwiedzić najciekawsze zabytki w swojej okolicy oraz skorzystać z szerokiego wachlarza wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Podczas EDD nawet niedostępne na co dzień zabytki wpuszczają w swoje mury gości, a uczestnicy licznych spotkań, prelekcji i warsztatów poznają historię i kulturę zarówno narodową, jak i tę regionalną oraz lokalną.

Głównym celem Europejskich Dni Dziedzictwa jest edukacja historyczna i kulturalna, promowanie różnorodności regionalnego dziedzictwa kulturowego, podkreślenie wspólnych korzeni kultury europejskiej oraz propagowanie dialogu międzykulturowego. Opiekunowie lokalnych obiektów i placówek kulturalnych w ramach EDD zapewniają bezpłatny dostęp do zabytków i innych obiektów kultury – muzeów, skansenów, parków, ogrodów – nie zawsze dostępnych na co dzień dla publiczności lub do których wstęp wiąże się z opłatami. Proponują także wiele innych atrakcji, takich jak koncerty, wystawy, festyny historyczne, prezentacje ginących zawodów, wykłady, kiermasze wyrobów artystycznych i rzemieślniczych; zachęcają do obcowania z kulturą i zabytkami, popularyzują wśród społeczeństwa regionalne tradycje i zwyczaje.

Europejskie Dni Dziedzictwa to wspólna inicjatywa Rady Europy i Unii Europejskiej. Idea EDD narodziła się 3 października 1985 roku w Granadzie podczas II Konferencji Rady Europy. Francuski minister kultury zaproponował wtedy rozszerzenie na cały kontynent zainicjowanych we Francji rok wcześniej Dni Otwartych Zabytków, podczas których po raz pierwszy wszyscy mogli bezpłatnie odwiedzić obiekty zwykle zamknięte dla zwiedzających. Przez kolejne lata inicjatywa ta cieszyła się dużym zainteresowaniem i poparciem społecznym. Dlatego w 1991 roku Rada Europy zdecydowała się ustanowić Europejskie Dni Dziedzictwa. Obecnie w EDD biorą udział wszystkie państwa członkowskie Rady Europy. Polska włączyła się do akcji w 1993 roku.

Ogólnopolskim koordynatorem obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa jest Narodowy Instytut Dziedzictwa, który odpowiada także za promocję projektu w skali całego kraju. W ciągu kilku lat – przy wsparciu władz samorządowych, dziesiątek organizacji pozarządowych, setek organizatorów poszczególnych wydarzeń oraz mediów tradycyjnych i społecznościowych – powstała wyjątkowa formuła tego projektu. Europejskie Dni Dziedzictwa w Polsce to przede wszystkim program edukacyjny, wystawy, wycieczki, prelekcje, gry i konkursy przybliżające lokalnym społecznościom historię i kulturę ich regionu.

Każdej edycji EDD towarzyszy temat przewodni, którego wybór jest nie lada wyzwaniem – musi on umożliwić organizację atrakcyjnych wydarzeń we wszystkich zakątkach kraju, bez względu na region i bogactwo miejscowej spuścizny kulturowej. Do tej pory EDD odbywały się pod takimi hasłami, jak np.: „Kamienie milowe”, „Tajemnice codzienności”, „Krajobraz dziedzictwa – dziedzictwo krajobrazu”, „Niepodległa dla wszystkich” czy „Polski splot”.

Dla NID Europejskie Dni Dziedzictwa to doskonałe narzędzie do wzmocnienia społecznej współodpowiedzialności za stan zabytków. Kluczem do skutecznego zachowania dziedzictwa jest zaangażowanie w opiekę nad nim miejscowych społeczności. Podstawą dla takiego zaangażowania jest dostrzeżenie wartości dziedzictwa – czy to w aspekcie społecznym, czy materialnym – wynikające przede wszystkim z poznania historii danego miejsca, bez względu na to, jak trudna może to być opowieść. Doskonałym źródłem takiej wiedzy mogą być zabytki, ich dzieje, a nawet stan zachowania. Mamy nadzieję, że poprzez organizację EDD przyczyniamy się do zwiększenia znajomości naszej historii, a tym samym wpływamy na wzmocnienie poczucia wspólnoty i odpowiedzialności za wspólne dziedzictwo.