Jubileuszowa Gala z okazji 75-lecia Szkoły Muzycznej w Tczewie

Tam, gdzie kończą się słowa, zaczyna się muzyka

W roku 2022 nasza szkoła obchodzi potrójne urodziny: 75-lecie Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Janiny Garści w Tczewie, 50-lecie Filii szkoły muzycznej w Pelplinie i 25-lecie nadania szkole imienia patronki, Janiny Garści.

- www.gov.pl/web/psmtczew

Gala odbędzie się 29 września o godzinie 17:00 w Centrum Kultury i Sztuki w Tczewie.

Podczas tego wydarzenia będzie czas na wspomnienia początków szkoły, rozmów jak jest obecnie i co jeszcze w planach ma szkoła tczewska. Do wspólnego świętowania serdecznie zapraszamy wszystkich pracowników szkoły oraz emerytowanych pracowników, uczniów i ich rodziców, absolwentów, sympatyków szkoły i melomanów.

CZYTAJ TAKŻE: Koncert Dobrawy Czocher. Państwowa Szkoła Muzyczna w Tczewie świętuje 75-lecie [ROZMOWA]

Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Janiny Garści w Tczewie jest szkołą artystyczną, prowadzoną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Utworzona na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki z dnia 13 sierpnia 1947 r. Nr 24 L. gz. 4962/M/47 - „Szkoła Umuzykalniająca Powiatowego Związku Samorządowego w Tczewie oraz Niższa Szkoła Muzyczna Powiatowego Związku Samorządowego w Tczewie”. Na mocy zarządzenia Ministra Kultury i Sztuki z dnia 19 grudnia 1949 r. upaństwowienie szkoły - „Państwowa Szkoła Muzyczna w Tczewie”. 1 lutego powołano w Pelplinie Filię Państwowej Szkoły Muzycznej w Tczewie uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej - Wydział Kultury w Gdańsku – L.dz.K1. III/07/539/72.

HISTORIA PAŃSTWOWEJ SZKOŁY MUZYCZNEJ I STOPNIA W TCZEWIE

Najważniejsze daty:

• 1947 - powstaje Szkoła Umuzykalniająca Powiatowego Związku Samorządowego i Niższa Szkoła Muzyczna w Tczewie przy Placu św. Grzegorza 6; pierwszy dyrektor prof. Wacław Kmicic-Mieleszyński
• 1949 - upaństwowienie placówki
• 1951 - pierwszych ośmiu absolwentów opuszcza szkołę; drugim dyrektorem zostaje Zygmunt Jackiewicz
• 1956 - trzeci dyrektor Leon Drążkowski
• 1969 - stanowisko dyrektora szkoły obejmuje Irena Łysakowska
• 1970-1972 - kapitalny remont szkoły; przeprowadzka na dwa lata do Szkoły Podstawowej nr 10 w Tczewie
• 1972 - powstaje Filia szkoły w Pelplinie; pierwszy kierownik – Franciszek Ratajczak
• 1989 - dyrektorem szkoły zostaje Danuta Milczewska
• 1990 - utworzony zostaje Festiwal Muzyki Słowiańskiej
• 1997-  nadanie imienia patronki – kompozytorki Janiny Garści (1920-2004)
• 2014 - powstają: Festiwal Polskiej Muzyki Gitarowej „Współczesna Muzyka Gitarowa”, Festiwal Muzyki Filmowej oraz Konkurs Muzyki Wiolonczelowej „Gramy w duecie”
• 2017 - stanowisko dyrektora szkoły obejmuje Piotr Kowalkowski
• 2017-2022 - szkoła przechodzi bieżące remonty, sale lekcyjne zostają wygłuszone i wyposażone w nowe instrumenty oraz sprzęt multimedialny; uczniowie zdobywają nagrody na konkursach o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym
   

DYREKTORZY PSM I st. w TCZEWIE:

• Wacław Kmicic-Mieleszyński1947 – 1951
• Zygmunt Jackiewicz1951 – 1956
• Leon Drążkowski 1956 – 1969 
• Irena Łysakowska1969 – 1989 
• Danuta Milczewska 1989 – 2017 
• Piotr Kowalkowski - od 2017

Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Tczewie istnieje już od 75 lat, jednak początki nie były łatwe

Już rok po zakończeniu II wojny światowej powstała myśl o założeniu szkoły muzycznej w Tczewie. Entuzjastami tego pomysłu i jednocześnie działaczami komitetu organizacyjnego szkoły byli: Adolf Galant, Rudolf Fitz, Bolesław Zemman. Zgłosiło się 200 kandydatów, jednak sprawa utworzenia szkoły nie doszła do skutku. Dopiero w czerwcu 1947 r. po objęciu kierownictwa Powiatowego Referenta Kultury i Sztuki przez Marię Symfler, która energicznie zabrała się do pracy, podjęto wysiłki, w wyniku czego sprawa utworzenia szkoły odżyła na nowo i przybrała realny kształt.

1 października 1947 roku Ministerstwo Kultury i Sztuki wyraziło zgodę na otwarcie szkoły – powstała placówka pod nazwą Szkoła Umuzykalniająca Powiatowego Związku Samorządowego i Niższa Szkoła Muzyczna. Pierwszym dyrektorem został prof. Wacław Kmicic-Mieleszyńki. Praca organizacyjna dyrektora nie była łatwa. W zajmowanym dotąd budynku poklasztornym pomieszczenia wewnętrzne w ogóle nie były dostosowane do nauki. Nie było ławek, tablic, pomocy naukowych ani instrumentów. Mimo to zainteresowanie szkołą było ogromne. Pierwszymi nauczycielami szkoły byli: Janina Arciszewska (instruktor muzyki), Helena Buzalska (fortepian), Gertruda Netkowska (fortepian), Kazimierz Piskorski (fortepian), Bolesław Zemman (akordeon), Tomasz Sochacki (skrzypce), Jan Wallek, Janina Wyrzykowska (śpiew), Rudolf Fitz (teoria). Do szkoły na początku uczęszczało 120 uczniów.
W 1949 roku szkoła została upaństwowiona (Zarządzenie MKiS nr SO – 11328/49 z dnia 22 grudnia 1949 roku).

Zainteresowanie szkołą rosło z roku na rok

W roku szkolnym 1950/1951 liczba uczniów wynosiła 332, a personel pedagogiczny liczył 27 osób. Państwowa Szkoła Muzyczna nie ograniczała się tylko do szkolenia młodzieży, ale podjęła również problem umuzykalniania społeczeństwa organizując liczne koncerty, audycje muzyczne i prelekcje w szkołach oraz w zakładach pracy i w salach dostępnych dla szerokich rzesz społeczeństwa.

W 1951 roku mury szkoły opuściło pierwszych 8 absolwentów

Z dniem 28 sierpnia 1951 r. nastąpiło przejęcie szkoły przez nowego dyrektora – Zygmunta Jackiewicza. Sekretarzem szkoły został Feliks Brandel. Szkoła liczyła ponad 400 uczniów. 
W 1956 roku nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora Państwowej Szkoły Muzycznej w Tczewie, został nim Leon Drążkowski i pełnił tę funkcję do 1969 roku. W szkole funkcjonowały orkiestra symfoniczna, chór, zespół akordeonistów, orkiestra dęta, zespół smyczkowy, które wielokrotnie dawały koncerty w szkole i mieście, dając oprawę muzyczną różnych uroczystości.
Dużą pomocą w kształceniu muzycznym dzieci i młodzieży stała się działalność ogniska muzycznego. Dostęp do kształcenia muzycznego zwiększyło otwarcie w roku 1970 filii ognisk w Turzu, Brzóstce i Sobowidzu. Ognisko Muzyczne, jako placówka Stowarzyszenia Ognisk Artystycznych w Gdańsku, powstało w 1965 roku przy Państwowej Szkole Muzycznej w Tczewie. W pierwszym roku działalności do ognisk uczęszczało 41 uczniów. 

Dobrze układała się współpraca Państwowej Szkoły Muzycznej w Tczewie z równorzędnymi szkołami muzycznymi województwa oraz średnimi szkołami muzycznymi w Gdańsku i Akademią Muzyczną w Gdańsku. Wielu uczniów tczewskiej szkoły jest absolwentami uczelni gdańskiej i innych w Polsce. Bardzo ważne ogniwo funkcjonowania Państwowej Szkoły Muzycznej w Tczewie stanowili zawsze rodzice. To oni inspirowali swoje dzieci do pobierania nauki w drugiej szkole, to oni reprezentowali w Komitecie Rodzicielskim i aktywnie uczestniczyli w życiu szkolnym. W 1969 roku funkcję dyrektora szkoły objęła mgr Irena Łysakowska z Gdańska. Za jej kadencji miały miejsce dwa ważne wydarzenia: kapitalny remont szkoły oraz przekształcenie Ogniska Muzycznego w Pelplinie w filię Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Tczewie (1.02.1972 r.). Gruntowny remont i unowocześnienie sal spowodowały przeprowadzenie się na kilka lat do Szkoły Podstawowej nr 10. Dzięki gościnności tej placówki, nauka uczniów PSM w Tczewie nie została przerwana. Filia w Pelplinie funkcjonuje do dnia dzisiejszego – to już 50 lat.

Rok 1989 był rokiem przełomowym dla całego kraju

A zmiana systemu polityczno-gospodarczego nie pozostała bez wpływu na życie szkoły. W tym też roku nowym dyrektorem została mgr Danuta Milczewska, która po ukończeniu Akademii Krakowskiej przybyła w 1978 r. do Tczewa i tu realizowała swoje plany muzyczne. W szkole wykonywane były bieżące remonty, zmieniono wystrój auli., zakupiono nowe instrumenty. Każdego miesiąca odbywają się koncerty, na które składają się popisy uczniów lub znanych muzyków z Filharmonii Bałtyckiej, studentów i absolwentów Akademii Muzycznej w Gdańsku, a nawet jazzmanów (zespół Adama Wendta). Nauczyciele często muzykują zespołowo, a uczniowie szkoły biorą udział w życiu miasta. Od 1990 roku szkoła organizuje Festiwal Muzyki Słowiańskiej. Imprezą tą udało się zainteresować władze miasta – główne nagrody funduje Prezydent Miasta.  Podczas Festiwalu wymieniane są doświadczenia artystyczne i chociaż jest to konkurs, młodzi muzycy cenią sobie atmosferę tu panującą. Długo dojrzewała myśl, by Państwowa Szkoła Muzyczna w Tczewie miała swojego patrona. Nauczyciele przedmiotów teoretycznych przeprowadzili sondaż wśród młodzieży. Wybór padł na kompozytorkę Janinę Garścię. Uczniów satysfakcjonowało to, że Janina Garścia tworzyła właśnie dla nich. Kompozytorka przysłała bardzo serdeczny list wyrażający zgodę na patronowanie Szkole. Państwowa Szkoła Muzyczna w Tczewie wraz z Filią w Pelplinie kształci rocznie około 200 uczniów. Część absolwentów kontynuuje edukację  muzyczną w szkołach II stopnia, następnie akademiach muzycznych. Niektórzy zasilają Harcerską Orkiestrę Dętą w Tczewie oraz zakładają własne zespoły muzyczne. W 2017 roku nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora szkoły. Po 28 latach urzędowania na stanowisku pani Danuta Milczewska przeszła na emeryturę, a funkcję dyrektora szkoły objął mgr Piotr Kowalkowski. Za jego kadencji szkoła przechodzi dalsze modernizacje – wygłuszenie sal, bieżące remonty, zakup sprzętu multimedialnego, zakup instrumentów. Uczniowie odnoszą sukcesy muzyczne na szczeblu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym.

Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Tczewie spełnia ważną rolę dla rozwoju miejscowego życia muzycznego. Dorobek jej przedstawiają nie tylko osiągnięcia dydaktyczne. Szkoła stanowi w Tczewie rodzaj ośrodka skupiającego zainteresowanie muzyczne miejscowego społeczeństwa. Poprzez środowiskową działalność koncertową uczniów, pedagogów oraz organizację koncertów artystów występujących gościnnie, stoi przez wiele lat w centrum życia muzycznego miasta, skupiając zainteresowanie władz i społeczeństwa. Daje szansę nie tylko poszerzeniu wykształcenia i umiejętności, ale uczy też wrażliwości i poczucia piękna, obowiązkowości i pracowitości.

O filii w Pelplinie można przeczytaj więcej TUTAJ.

Janina Garścia - patronka szkoły

Pianistka, pedagog i kompozytorka, która wprowadziła w świat muzyki wielotysięczną rzeszę dzieci z różnych stron świata. Całe życie związana była z Krakowem. Tu urodziła się 12 marca 1920 roku, tu uczyła się gry na fortepianie w słynnej w okresie międzywojennym Szkole im. W. Żeleńskiego, tu ukończyła studia kompozytorskie i dyrygenckie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Mimo, iż tak gruntowne wykształcenie dawało jej różne możliwości artystycznego spełnienia, wybrała pracę z dziećmi i dla dzieci. Całe zawodowe życie uczyła w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Krakowie i całe życie pisała utwory dla dzieci i młodzieży, tworząc kanon literatury pedagogicznej, przede wszystkim fortepianowej, obejmującej nauczanie początkowe. Walory blisko tysiąca jej kompozycji doceniają i dzieci, i pedagodzy. Muzyczne ABC, Ulubione nutki, Łamigłówki, Graj ze mną na cztery ręce, Zrytmizowany świat, Baśnie dźwiękiem pisane i inne, znane są nie tylko w Polsce, ale i w Ameryce, Afryce i Azji. Dość powiedzieć, że Polskie Wydawnictwo Muzyczne przez lata do Japonii eksportowało przede wszystkim Chopina i Garście. Znała jak nikt wyobraźnię i możliwości percepcji najmłodszych adeptów trudnej sztuki pianistycznej. Jej utwory były tak miłe i ciepłe, jak ona sama. Nic więc dziwnego, że w 2001 r. dzieci uhonorowały Ją swym najwyższym odznaczeniem – Orderem Uśmiechu, a organizatorzy odbywających się w Krakowie co dwa lata międzynarodowych festiwali utworów dziecięcych i młodzieżowych Janiny Garści, nie mogli pomieścić w ich ramach wszystkich chętnych do prezentacji muzyki Pani Profesor. Janinę Garścię-Gressel nagradzały nie tylko dzieci, choć ich wyróżnienie ceniła sobie niesłychanie wysoko, podobnie jak Złoty Medal Kraków 2000. Była wielokrotnie wyróżniona i nagradzana, m.in. Nagrodą Prezesa Rady Ministrów, Medalem Edukacji Narodowej, Nagrodami Artystycznymi Ministra Kultury i Sztuki za wybitne osiągnięcia dydaktyczne i wychowawcze. Krzyżami: Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Janina Garścia-Gressel zmarła 1 marca 2004 r.

Źródło: Rys historyczny autorstwa Kazimierza Ickiewicza pochodzi z książeczki „Państwowa Szkoła Muzyczna I st. im. Janiny Garści w Tczewie 1947-1997”
Druk i oprawa „Poligrafia”, Strzeszyński Jan.