Twierdza Wisłoujście zmienia swoje oblicze. Trwa odnawianie budowli

Obecnie trwa intensywna rewaloryzacja budowli. Jest ona przywracana do dawnej świetności, a to oznacza, że  między innymi zadaszenie Wieńca, położonego w sercu Fortu Carre., stworzenie przestrzeni warsztatowej i sal wystawienniczych wewnątrz byłych kwater mieszkalnych. 

Tak naprawdę w tym projekcie chodzi o to, aby przywrócić twierdzę do działalności kulturalnej, promującej nasze dziedzictwo - dziedzictwo Gdańska, Pomorza, ale także dziedzictwo europejskie. To, dlatego że gdańszczanie od samego początku, tworząc fortyfikację, zapraszali tutaj z całej Europy najbardziej znamienitych mistrzów. Stąd też fortyfikacje były budowane początkowo w szkole starowłoskiej, potem nowowłoskiej, a jeszcze później szaniec został wykonany też w szkole staroholenderskiej.

- Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska

Kosztowna inwestycja

Na wykonanie prac rewaloryzacyjnych potrzebne były 4 źródła finansowania. Trzy to środki pochodzące z programów unijnych.  25,5 miliona złotych pochodzi ze środków Województwa Pomorskiego, tj. „Pożyczka Miejska” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 o wartości 9,36 mln złotych netto. 15 milionów netto pochodzi z „Pożyczki Rewitalizacyjnej”, której operatorem jest Pomorski Fundusz Rozwoju.

Każdy, kto wpływa do Gdańska od strony zatoki, w pierwszej kolejności zwraca uwagę na Zakręt Pięciu Gwizdków i pomnik poświęcony obrońcom Westerplatte. Ale zaraz za Westerplatte Gdańsk wita Twierdzą Wisłoujście. zekam na kolejne etapy rewaloryzacji, otwarcie i moment, kiedy będziemy mogli przywitać tutaj mieszkańców Gdańska, Pomorza czy też samych turystów. Mam też nadzieję, że instytucje samorządu województwa będą nadal wspierać panią prezydent w tych działaniach, ponieważ Twierdza Wisłoujście, to ważny zabytek i część naszego dziedzictwa kulturowego. Nie tylko Gdańska, ale całego Pomorza.

- Mieczysław Stuk, Marszałek Województwa Pomorskiego

Prace równoległe

Cały czas trwają także prace na położonych na Szańcu Wschodnim koszarach napoleońskich. Na rewaloryzację tej części pozyskano  środki w wysokości 1,2 mln złotych z programu Interreg Południowy Bałtyk 2014-2020. Gmina Miasta Gdańska dotuje prace w wysokości 4,1 mln złotych netto, z czego 1,6 mln przeznaczono na rewaloryzację koszar, zaś blisko 2,5 mln stanowi wkład w ramach pożyczki rewitalizacyjnej.  Prace prowadzone są w bastionach Ostroróg oraz Południowo-Wschodnim, które mają również zostaną udostępnione do zwiedzania turystom. Obecne są one zabezpieczane przed wilgocią i odgrzybiane. W dalszej perspektywie zostanie wyrównany dziedziniec wewnętrzny Fortu Carre.  

Muzeum Gdańska realizuje jeszcze prace rewaloryzacyjne tzw. „koszar napoleońskich”, w którym do celowo powstanie  Centrum Archeologiczno-Turystyczne oraz tzw. „hangar uniwersytecki”, przejęty od Uniwersytetu Gdańskiego. W hangarze znajdą się  3 metrowy model okrętu św. Jerzy, sala wystawiennicza, punkt recepcyjny oraz wielofunkcyjne toalety i pomieszczenia sanitarne. Trzecim elementem będzie całoroczna ścieżka plenerowa.

Odkrycia 

W trakcie prac dokonano także odkryć. Na parapecie jednego z okien, znajdującego się w górnej kondygnacji Wieńca odnaleziono jedyną w Polsce nowożytną nastawę artyleryjską. Ponadto zlokalizowano prawdopodobne miejsce przetrzymywania XIX-wiecznego satyryka Johannesa Trojana.  Sporym zaskoczeniem jest odkrycie XVI-wiecznej bramy wjazdowej do Twierdzy, która zlokalizowana jest od strony Martwej Wisły. Podczas prac na dziedzińcu Fortu Carre odkryto także ślady szyn, które od II połowy XIX do pocz. XX wieku ułatwiały transport amunicji do fortyfikacji artyleryjskich na Stogach.  Odkryte detale będą elementami systemu ścieżek zwiedzania, które będą nawiązywać do szlaków górskich.