Nadchodzą zmiany w świadczeniach rodzinnych. [ROZMOWA]

Zmiany ustawowe

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tczewie informuje, że w związku z wejściem w życie  ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1429), zwanej dalej ustawą, począwszy od 1 stycznia 2024 r. zmianie ulegają przesłanki udzielania świadczenia pielęgnacyjnego. Z uwagi na powyższe zmianie ulegną także zasady dotyczące uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna.

Świadczenie pielęgnacyjne

Począwszy od 1 stycznia 2024 r. świadczenie pielęgnacyjne przysługiwać będzie matce albo ojcu, innym osobom, na których zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom i opiekunowi faktycznemu dziecka, a także rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego.

Jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tczewie

Osobom, o których mowa w pkt 1–3, rodzinie zastępczej i osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka sprawującym opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, podwyższa się o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.

Kwota świadczenia pielęgnacyjnego w 2023 r. wynosi 2458,00 zl i jest corocznie waloryzowana  o wskaźnik waloryzacji (procentowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę).

Specjalny zasiłek opiekuńczy 

Konsekwencją wejścia w życie ustawy jest ponadto likwidacja od 1 stycznia  2024 r. specjalnego zasiłku opiekuńczego, przy czym wydane decyzje pozostają w mocy, a zasiłek na dotychczasowych zasadach przysługiwał będzie w dalszym ciągu osobom, których prawo do świadczenia powstało do dnia 31 grudnia 2023 r.

Kwota specjalnego zasiłku opiekuńczego w 2023 r. wynosi 620,00 zł i jest waloryzowana co 3 lata.

Zasiłek dla opiekuna

Zasiłek dla opiekuna jest pozostałością poprzedniego systemu wsparcia opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. Świadczenie przysługuje osobie, jeżeli decyzja o przyznaniu jej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego wygasła z mocy prawa na podstawie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw z dniem 1 lipca 2013 r.

Wydane decyzje dotyczące ustalenia prawa do zasiłku dla opiekuna pozostają w mocy, przy czym w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio obowiązujące do dnia 31 grudnia 2023 r. przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych dotyczące świadczeń pielęgnacyjnych. W przypadku upływu terminu, na który została wydana decyzja, w związku z utratą ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, prawo do zasiłku dla opiekuna, w związku z uzyskaniem nowego orzeczenia, ustala się na wniosek. W takim przypadku, prawo do zasiłku dla opiekuna przysługuje, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do zasiłku dla opiekuna został złożony w okresie 3 miesięcy, licząc od dnia wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tczewie

Kwota zasiłku dla opiekuna w 2023 r. wynosi 620,00 zl i jest waloryzowana co 3 lata.

W sprawach o świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy, do których prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r., stosuje się przepisy dotychczasowe.

Osoby, którym przed dniem wejścia w życie ustawy, albo od dnia wejścia w życie ustawy, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, zachowują, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., prawo do tych świadczeń  nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane.  Po upływie tego okresu  osoby takie zachowują prawo do ww. świadczeń na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności.

Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na powyższych zasadach jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tczewie

Prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego na opisanych wyżej zasadach przysługuje również po upływie okresu zasiłkowego, na który prawo zostało przyznane, jeżeli wniosek o ustalenie prawa zasiłku na kolejny okres zasiłkowy zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.

Ochrona praw nabytych ustaje z chwilą uchylenia decyzji ustalających prawo do świadczeń (zarówno z urzędu jak i na skutek rezygnacji osób uprawnionych), niedochowania terminów do złożenia kolejnego wniosku lub przyznania świadczenia wspierającego.

W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne (na starych i nowych zasadach) specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna , zachowuje do niego prawo do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki, chyba że zgon osoby wymagającej opieki nastąpił przed dniem 1 stycznia 2024 r.

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tczewie

W przypadku spełniania przesłanek do świadczenia pielęgnacyjnego zarówno na zasadach obowiązujących do 31.12.2023 r. jak i na nowych zasadach, obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. to do osoby uprawnionej będzie należeć wybór, z którego świadczenia będzie chciała skorzystać. Dotyczyć to będzie grupy opiekunów osób, które nie ukończyły 18 roku życia.

Świadczenie wspierające - nowa forma wsparcia

Celem świadczenia wspierającego jest udzielenie osobom niepełnosprawnym mającym potrzebę wsparcia, pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych. Świadczenie wspierające przysługuje osobie w wieku od ukończenia 18. roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów. Wysokość świadczenia wspierającego uzależniona będzie od poziomu potrzeby wsparcia, wskazanego w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia i wyniesie od 40 % renty socjalnej (obecnie byłoby 635 zł) przy ustaleniu potrzeby wsparcia na poziomie 70-74 punktów, do 220 % renty socjalnej (obecnie byłoby to 3495 zł)  przy ustaleniu potrzeby wsparcia na poziomie co najmniej 95 punktów. Postępowanie w sprawie świadczenia wspierającego prowadzi oraz świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pobieranie świadczenia wspierającego wyklucza możliwość pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna.

Świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna nie przysługują jeżeli osoba wymagająca opieki ma przyznane prawo do świadczenia wspierającego, a świadczenia wypłacone za okres za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające stanowią nienależnie pobrane świadczenia i podlegają zwrotowi wraz z odsetkami za opóźnienie. W przypadku gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyły wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego postępowanie z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub zasiłku dla opiekuna, zawiesza się do czasu rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego. W przypadku podjęcia zawieszonego postępowania, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, ustala się po dokonaniu przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozstrzygnięcia sprawy z wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.

- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Tczewie

Wypłata świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, podlega wstrzymaniu, jeżeli osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego.

Świadczenie wspierające nie będzie wypłacane wszystkim ubiegającym się o nie w tej samej kolejności. Ustawa określa aż trzy terminy wypłat, najwcześniej dodatkowe pieniądze otrzymają osoby, które uzyskały największą liczbę punktów. 

Harmonogram wypłat 

od 1 stycznia 2024 r. – osoby z największymi potrzebami wsparcia, punktacja od 87-100;
od 1 stycznia 2025 r. – osoby z potrzebami wsparcia punktowanymi od  78 do 86 pkt;
od 1 stycznia 2026 r. –  osoby z potrzebami wsparcia punktowanymi od 70 do 77 pkt.
Niezależnie od powyższych terminów od 1 stycznia 2024 r, świadczenie wspierające będą otrzymywać osoby, które w związku z uzyskaniem świadczenia wspierającego utracą prawo do  świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna

W poniedziałek, 18 grudnia, studio Radia Tczew odwiedził zastępca dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej ds. administracyjnych i świadczeń rodzinnych - Michał Kremer. Opowiedział m. in. o zmianach, o tym, jaki będą miały wpływ na osoby pobierające już świadczenia czy o nowym świadczeniu wspierającym.