Nie jest Ci obojętne jak wygląda otaczająca przestrzeń? Trwa Audyt Krajobrazowy Województwa Pomorskiego [ANKIETA]

Czy identyfikujemy się ze swoim miejscem zamieszkania? 

Czy jest nam raczej obojętne jak wygląda otaczająca nas przestrzeń? 

… a może wręcz przeciwnie - zależy nam, aby aktywnie uczestniczyć w jej kształtowaniu? 

Co chcielibyśmy w niej zmienić, a co stanowczo powinno być zachowane i otoczone odpowiednią ochroną? Kto powinien mieć wpływ na podejmowanie takich decyzji? 

Ile pięknych miejsc odkryliśmy w pobliżu miejsca zamieszkania, nie mogąc już od ponad roku wyjechać na tzw. „drugi koniec świata”?

- pbpr.pomorskie.pl

NA CZYM POLEGA AUDYT?

Aby przedstawić swój pogląd i podzielić się odpowiedziami na powyższe pytania zachęca Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego, które prowadzi obecnie prace nad Audytem Krajobrazowym Województwa Pomorskiego. Celem audytu jest przeprowadzenie charakterystyki i oceny stanu krajobrazów występujących na obszarze województwa, a także wskazanie krajobrazów szczególnie cennych, tzw. krajobrazów priorytetowych. Wyniki audytu będą znajdowały odzwierciedlenie w planowaniu lokalnym, będą mogły również wzmocnić istniejące już narzędzia ochrony i kształtowania krajobrazu.

Poza szerokim zakresem analiz wymagającym pozyskania i przetworzenia dużej ilości danych, a także pracami terenowymi, zespół sporządzający audyt chce włączyć mieszkańców do dyskusji na temat krajobrazu i jego pomorskiej specyfiki. Uwarunkowania pandemiczne niestety skutecznie uniemożliwiają organizację wydarzeń i inicjatyw, które były wcześniej planowane i podobnie jak w wielu innych dziedzinach życia, ograniczają je do możliwości i narzędzi, jakie oferuje Internet.

Od kilku miesięcy w mediach społecznościowych można śledzić Akcję Krajobraz!, gdzie systematycznie pojawiają się wpisy dotyczące krajobrazu, tego jak go postrzegamy i co na to wpływa. Poza treściami odnoszącymi się do ogólnych pojęć związanych z krajobrazem oraz bieżących tematów wywołujących publiczne dyskusje, prezentowane są tam również konkretne miejsca i elementy, zarówno przyrodnicze, jak i kulturowe, składające się na bogactwo krajobrazowe i tożsamość naszego regionu.

W ubiegłym roku, na forum Akcji Krajobraz! przeprowadzony został konkurs fotograficzny „Pomorskie w kadrze”, w którym zgłoszono niemal tysiąc autorskich fotografii ukazujących bogactwo pomorskich krajobrazów, a także zróżnicowane, niekiedy zaskakujące podejście do odkrywania i uchwycenia w kadrze ich walorów. Najlepsze prace wciąż można podziwiać zarówno na facebookowym profilu Akcja Krajobraz!, jak i na stronie internetowej biura gdzie znaleźć można informacje dotyczące audytu.

ANKIETA

Kolejnym pomysłem na włączenie w ogólnowojewódzką krajobrazową dyskusję wszystkich chętnych do zabrania głosu mieszkańców Pomorza - jest anonimowa ankieta internetowa, za pośrednictwem której można wypowiedzieć się w szczególności na temat swojego bezpośredniego otoczenia i tego, jaki mamy do niego stosunek. Pytania ukierunkowane są na lokalny kontekst - tożsamość i swojskość krajobrazu, identyfikowanie się z nim, przywiązanie do jego specyfiki. Są to zagadnienia, których poza obiektywnymi analizami walorów krajobrazowych i ich zagrożeń, również dotyczyć ma audyt, a które trudno zidentyfikować bez czynnego udziału mieszkańców. Zachęcamy więc do poświęcenia krótkiej chwili i wypełnienia formularza – im więcej osób weźmie udział w badaniu, tym bardziej miarodajne będą wyniki, którymi finalnie Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego oczywiście podzieli się publicznie.  

Ankieta dostępna jest TUTAJ. O szczegółach ankiety jak i również audytu krajobrazowego, mówi Elżbieta Gackowska, główny projektant w zespole Dziedzictwa i Osadnictwa, Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego w Gdańsku:

Jak audyt znalazł się w porządku prawnym?

Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego audytu krajobrazowego jest konsekwencją ratyfikacji przez Polskę Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, która została przyjęta przez Radę Europy 20 października 2000 roku we Florencji. Konwencja zdefiniowała krajobraz jako postrzegany przez ludzi obszar, którego charakter jest wynikiem działania oraz interakcji czynników przyrodniczych i ludzkich.

Przyjęcie konwencji wiązało się również z wprowadzeniem pojęcia gospodarowania krajobrazem, oznaczającego działanie mające na celu zachowanie krajobrazu w taki sposób, aby możliwe było kierowanie jego zmianami wynikającymi z procesów społecznych, gospodarczych i środowiskowych.

Choć w porządku prawnym odnoszono się do krajobrazu i jego ochrony, co do zasady dotyczyło to dotychczas krajobrazów wyróżniających się w przestrzeni poprzez swoje szczególne wartości. Ratyfikacja wskazała zaś konieczność identyfikacji, charakterystyki oraz oceny wszystkich krajobrazów znajdujących się na terenie Państw będących jej sygnatariuszami.

Postanowienia Konwencji zostały wprowadzone na grunt polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, która zyskała miano ustawy krajobrazowej. Wprowadziła ona zmiany w aż dziewiętnastu aktach prawnych, z których najważniejszymi, z punktu widzenia samorządu województwa, stały się zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. Ich bezpośrednią konsekwencją było bowiem wprowadzenie nowych narzędzi zarządzania krajobrazem.

Obok wdrażanego na poziomie regionalnym audytu krajobrazowego, obejmującego politykę dla obszaru całego województwa, istotnym narzędziem wdrażanym na poziomie lokalnym jest możliwość stanowienia przepisów miejscowych bezpośrednio regulujących kształtowanie małej architektury, ogrodzeń oraz tablic i urządzeń reklamowych, które zyskały miano tak zwanych uchwał krajobrazowych.