W czwartek czeka nas zaćmienie Słońca. Jak podziwiać zjawisko i nie uszkodzić wzroku?

Zaćmienie pierścieniowe, ale nie w Polsce

W czwartek położenie Księżyca pokryje się z miejscem, w którym mieszkańcy Ziemi widzą ze swojej perspektywy Słońce. Kiedy te dwa astronomiczne obiekty znajdą się w jednej linii, dojdzie do zaćmienia. Jego efekt będzie zależny od położenia geograficznego. Mieszkańcy m.in. Grenlandii i Rosji będą mieli możliwość podziwiania zjawiska w całej jego krasie, bo z ich położenia widoczne będzie tzw. „zaćmienie obrączkowe” - Księżyc zasłoni praktycznie całą tarczę Słońca, a ludzkie oko dostrzeże jedynie poświatę przypominającą pierścień. W Polsce będziemy mieli do czynienia jedynie z częściowym zaćmieniem – mamy możliwość podglądać niebiański spektakl nieco z boku.

W niektórych miejscach widzowie nie zobaczą tego pierścienia wokół Księżyca. Zamiast tego doświadczą częściowego zaćmienia Słońca. Dzieje się tak, gdy Słońce, Księżyc i Ziemia nie są dokładnie ustawione w jednej linii. Słońce wydaje się mieć ciemny cień tylko na części swojej powierzchni.

W Polsce najwięcej, bo 15 proc. tarczy Słońca, będzie zakryte na północy kraju. W Warszawie będzie to ok. 9 proc., natomiast w Bieszczadach efekt będzie najsłabszy, choć nadal widoczny. Księżyc zasłoni tam jedynie 4 proc. powierzchni. Nie ma znaczenia, czy będziemy stać na wzniesieniu. Zjawisko będzie widzialne w takim samym stopniu z każdego miejsca, w którym widoczna jest tarcza słoneczna. Agencja kosmiczna NASA przygotowała wizualizację zjawiska, która wyjaśnia, jak będzie ono przebiegać w różnych miejscach na kuli ziemskiej. 

Wiele zależy od pogody

Zjawisko będzie widoczne w całej Polsce. Najlepszy efekt ukaże się jednak w północnej części kraju. Synoptycy IMGW przewidują, że w czwartek w Polsce może pojawić się zachmurzenie oraz opady. Jeżeli pogoda przeszkodzi w oglądaniu zjawiska na gołym niebie, można skorzystać z transmisji „na żywo”, którą NASA planuje uruchomić w czwartek ok. godz. 5 rano na stronie internetowej NASA. Obserwatorzy z Polski powinni spoglądać w stronę nieba już od godz. 11:45, jednak kluczowy moment spektaklu nastąpi przed samym południem.

NASA ostrzega

Powszechnie powielany jest mit, że klisza aparatu analogowego i płyta CD chronią wzrok przed promieniowaniem słonecznym. Używanie tych przedmiotów, jak i zwykłych okularów przeciwsłonecznych, to wielki błąd, który może kosztować nas nawet utratę wzroku. Doskonale wiedzą o tym fotografowie, którzy spotkali się z uszkodzeniem matrycy. Ludzkie oko jest jeszcze bardziej wrażliwie, dlatego potrzebuje szczególnej ochrony.

 

Nigdy nie jest bezpiecznie patrzenie bezpośrednio na promienie słoneczne, nawet jeśli jest częściowo lub w większości zasłonięte. Podczas oglądania częściowego lub pierścieniowego zaćmienia Słońca, musisz nosić okulary do tego przeznaczone przez cały czas trwania wydarzenia. Okulary do oglądania słońca lub zaćmienia nie są zwykłymi okularami przeciwsłonecznymi; zwykłe okulary przeciwsłoneczne nie są bezpieczne.

Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, poprosiliśmy komentarz Tomasza Drelę z Centrum Nauki Kopernik.

 

Domowe sposoby, takie jak klisza czy płyta CD nie są bezpiecznie, ponieważ materiały z których są wykonane, przepuszczają promienie UV. Polecamy zakup specjalnych okularów dostępnych w sklepach z lornetkami i teleskopami.