Jak otrzymać rentę wdowią? ZUS wyjaśnia

Jakie warunki?

Nowe prawo umożliwi łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi, które  przysługują z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, KRUS czy ze służb mundurowych. Trzeba pamiętać, że samo bycie wdową lub wdowcem oraz prawo do dwóch świadczeń nie wystarczą, aby uzyskać „rentę wdowią”. Nie jest to bowiem nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych świadczeń. Łącznie trzeba spełnić następujące warunki.

[...] ukończyć 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn, do dnia śmierci małżonka. Być z nim we wspólności małżeńskiej, nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonkowi nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lub 60 roku życia. Nie można też obecnie być w związku małżeńskim. Wdowie lub wdowcowi przysługuje prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną wyłącznie po ostatnim małżonku. Prawo do wypłaty "renty wdowiej" wygaśnie z dniem, który poprzedzi zawarcie nowego małżeństwa.

- Krzysztof Cieszyński, rzecznik prasowy ZUS w województwie pomorskim

ZUS przyzna „rentę wdowią”, jeśli wdowa lub wdowiec mają ustalone prawo do renty rodzinnej. W przypadku, gdy do tej pory nie ubiegali się o nią, ponieważ świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, powinni złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze w tym roku. Następnie do 30 czerwca 2025 roku, powinni złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Służy temu formularz ERWD. Taka kolejność ułatwi i przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 roku. Podobna sytuacja dotyczy osób, które pobierają rentę rodzinną, ale nigdy nie wystąpiły o przyznanie emerytury. 

Trzeba pamiętać, że jeśli osoba uprawniona w przyszłym roku złoży od razu wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miała ustalonego prawa do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, to ZUS odmówi przyznania świadczenia. Nie będzie bowiem zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia. 

Możliwość wyboru i limity

Obecnie wdowy i wdowcy mogą pobierać jedno świadczenie – wyższe lub wybrane: rentę rodzinna albo własne świadczenie  np. emeryturę czy rentę z tytułu niezdolności do pracy. W przyszłym roku będą mieli możliwość wyboru: pobierać pełną rentę rodzinną oraz 15 proc. własnego świadczenia lub odwrotnie. Taki wybór będą miały także osoby uprawnione do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy renty szkoleniowej. Warto zaznaczyć, że od 1 stycznia 2027 roku drugie świadczenie zostanie zwiększone z 15 do 25 procent.

Wysokość sumy świadczeń ustalonych w zbiegu nie może przekraczać trzykrotności kwoty najniższej emerytury. To obecnie 5342,88 złotych. Do tego limitu wliczane są również świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki. W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy tę kwotę to świadczenie zostanie pomniejszone o wysokość przekroczenia.

Wnioski można składać od 1 stycznia, ale ZUS przyzna świadczenie od miesiąca, w którym złożony został wniosek. Nie wcześniej niż od  1 lipca przyszłego roku.  Tak więc w przypadku wniosków złożonych do 30 czerwca przyszłego roku, prawo do renty wdowiej będzie przysługiwało od 1 lipca. Osoby, które mają ustalone prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, nie muszą dołączać do wniosku żadnych dokumentów.