Trudne tematy prz świątecznym stole. Jak sobie z nimi poradzić? [ROZMOWA]

Wspólne spotkania z bliskimi, zwłaszcza w święta, mogą ujawniać trudności w komunikacji, zarządzaniu emocjami czy radzeniu sobie z presją społeczną. Na szczęście istnieje narzędzie, które pomaga radzić sobie z tymi problemami: trening umiejętności społecznych. O tym, jak wykorzystać narzędzia treningu w czasie około świątecznych rozmów na antenie radia opowiedziała Barbara Plutowska, w "Psychologicznej Audycji Nienazwanej".

Życzymy sobie nawzajem spełnienia marzeń, ale musimy pamiętać o delikatności w poruszaniu tematów, które mogą być trudne.

- Barbara Plutowska, trenerka umiejętności społecznych 

Co to jest trening umiejętności społecznych?

TUS to zestaw ćwiczeń, technik i metod wspierających rozwój kompetencji interpersonalnych. Program ten najczęściej stosuje się w terapii dzieci i młodzieży, ale coraz częściej korzystają z niego dorośli, którzy chcą poprawić jakość swoich relacji.

Trening koncentruje się na takich obszarach jak:

• rozpoznawanie i wyrażanie emocji,
• efektywna komunikacja,
• rozwiązywanie konfliktów,
• radzenie sobie ze stresem i presją społeczną,
• budowanie empatii.

Dlaczego relacje rodzinne bywają trudne?

Rodzina, choć jest podstawą wsparcia, bywa także źródłem napięć. Bliscy często mają wobec siebie wysokie oczekiwania, a wspólna historia łatwo przywołuje konflikty z przeszłości. W trakcie spotkań rodzinnych może pojawić się presja na sprostanie rolom, jakie pełnimy w rodzinie – niezależnie od tego, czy jesteśmy rodzicem, dzieckiem czy partnerem.

Czasami spotkanie rodzinne może przypominać stand-up, gdzie ktoś chce zabłysnąć przed publicznością, ale warto skupić się na rozmowie jeden na jeden.

- Barbara Plutowska, trenerka umiejętności społecznych 

Szczególnie w święta, kiedy wspólne posiłki i tradycje przyciągają wszystkich do jednego stołu, może być trudno zachować spokój w obliczu krytycznych uwag, trudnych pytań czy napiętych rozmów.

Jak TUS może pomóc?

1. Rozpoznawanie emocji i regulacja napięcia Podstawowym elementem TUS jest nauka identyfikowania emocji – swoich i innych. Osoby, które wiedzą, że czują się zdenerwowane lub przytłoczone, łatwiej mogą zapanować nad swoimi reakcjami.

Dzięki prostym technikom, takim jak ćwiczenia oddechowe czy techniki uziemienia (np. skupianie się na zmysłach), można szybciej odzyskać spokój w trudnych momentach.

1. Efektywna komunikacja TUS kładzie duży nacisk na poprawę umiejętności komunikacyjnych. Naukę aktywnego słuchania, stosowania komunikatów „ja” (np. „Czuję się niewygodnie, gdy…”) zamiast oskarżeń („Ty zawsze…”) czy unikania eskalacji konfliktów można łatwo zastosować w rodzinnych rozmowach.

    

2. Empatia i perspektywa Rozwijanie empatii pozwala lepiej zrozumieć, dlaczego inni członkowie rodziny zachowują się w określony sposób. Może to złagodzić napięcia i ułatwić rozwiązywanie konfliktów. W czasie TUS uczymy się także dostrzegać szerszy kontekst wypowiedzi i działań innych osób, co może pomóc unikać nieporozumień.

    

3. Radzenie sobie z krytyką Podczas rodzinnych spotkań często słyszymy uwagi, które mogą być odbierane jako krytyczne. TUS oferuje narzędzia do asertywnego reagowania – naukę stawiania granic i wyrażania swoich potrzeb w sposób stanowczy, ale nieagresywny. Możemy odpowiedzieć spokojnie i rzeczowo, co zapobiega eskalacji konfliktu.

    

4. Budowanie wspólnych doświadczeń W TUS uwzględnia się też znaczenie pozytywnych interakcji. Trening zachęca do planowania wspólnego czasu w sposób, który sprzyja budowaniu dobrych wspomnień – od wspólnego gotowania, przez gry planszowe, po spacery. Działania te wzmacniają więzi i redukują napięcia.

Jak zacząć?

Jeśli czujesz, że rodzinna dynamika wymaga poprawy, warto rozważyć udział w TUS. Programy prowadzone są przez terapeutów, psychologów czy pedagogów, a coraz więcej z nich oferuje zajęcia online. Nawet pojedyncze sesje mogą dostarczyć praktycznych wskazówek, które zmieniają codzienną komunikację.

Konstruktywna konfrontacja to sztuka: najpierw stwierdzenie faktu, potem mówienie o swoich uczuciach, na końcu wyrażenie oczekiwań.

- Barbara Plutowska, trenerka umiejętności społecznych 

Dla tych, którzy nie mogą skorzystać z profesjonalnego wsparcia, dobrym początkiem może być sięgnięcie po literaturę tematyczną czy oglądanie filmów edukacyjnych, które przedstawiają techniki TUS w praktyce.

Trening umiejętności społecznych to narzędzie, które może znacząco wpłynąć na poprawę relacji międzyludzkich, w tym tych najbardziej intymnych – rodzinnych. Wprowadzając zmiany w sposobie komunikacji, regulacji emocji i budowaniu empatii, można zmniejszyć napięcia podczas świątecznych spotkań i sprawić, że wspólny czas stanie się bardziej satysfakcjonujący dla wszystkich. Warto spróbować – efekty mogą być niezwykle budujące.

"Psychologiczną Audycję Nienazwaną" prowadzi Aleksandra Hotowy. Audycja pojawia się antenie Radia Tczew w każdy czwartek po godzinie 15:00.